Al enige tijd wordt de noodzaak van het verleggen van de aandacht van de bouwopgave steeds duidelijker. De aandacht moet worden van de nieuwbouwwijken in de uitleggebieden naar het opknappen van verouderde gebieden en wijken in onze steden gaan. Dit blijkt echter moeilijk en moeizaam te realiseren. Stedelijke herstructurering is een complexe opgave. Nu de woningmarkt aantrekt en de kwaliteit van onze gebouwde omgeving volop in de belangstelling staat, is het vraagstuk van de aanpak van de bestaande stad weer terug op de agenda.
In de City Deal Binnenstedelijk bouwen & Transformatie van het Netwerk Zuidelijke Randstad, wordt bijvoorbeeld gesteld dat de herontwikkeling van de stad nodig is om 230.000 extra woningen te realiseren in 2030. Het Klimaatakkoord dat afgelopen jaar in Parijs is ondertekend doet dringend een beroep op partijen om klimaat neutrale steden te maken. Corporaties hebben met elkaar afspraken gemaakt over energiezuinige woningen, de zogenaamde Label B norm. Stroomversnelling is door een aantal bouwbedrijven en kennisinstellingen opgericht om NOM woningen te maken (nul op de meter). Talloze goede voorbeelden van herstructurering en transformatie zijn te geven van kantoren, bedrijfsterreinen, havengebieden, e.d… In de woningbouw is elke stad actief.
Toch gaat het niet snel genoeg, complexiteit leidt vaak tot een ééndimensionale aanpak, integraliteit is ver te zoeken en er zijn in verhouding hoge kosten mee gemoeid. Dientengevolge is ook de omvang onvoldoende en staan we nog voor een immens probleem om verouderde delen van onze steden op te knappen. De urgentie is aanwezig.
Vraagstelling
Het Watertorenberaad en haar leden willen de vraag “Hoe maken we onze steden duurzaam, sociaal en aantrekkelijk” meer in samenhang oppakken. Dit willen we doen door de bouwstenen te verzamelen die inzicht geven in hoe kan het wel en/of hoe kan het beter…(en goedkoper en sneller). Immers juist vanwege de complexiteit kunnen we niet alles tegelijkertijd oplossen. We streven ernaar die samenstelsels van oplossingen te vinden in inhoud, proces en samenwerking, die maken dat een gebiedsontwikkeling of herstructureringsopgave succesvol kan zijn. Welke bouwstenen zijn nodig, wat is haalbaar, hoe maken we kwaliteit en aantrekkelijkheid, passendheid en duurzaamheid?
Het Rijk onderkent ook deze vraagstelling evenals de provincie Zuid Holland en zij onderschrijven een aanpak via het Watertorenberaad. Het Watertorenberaad zal de -openbaar te delen- kennis/uitkomsten van de pilots bestaande stad tzt inbrengen in de City Deal(s).
Het Watertorenberaad onderzoekt gelijktijdig samen met NEPROM, BNG en Rijk ook de mogelijkheid tot de inrichting van een nieuw investeringsfonds voor binnenstedelijke inbreidingslocaties.
Aanpak
Het Watertorenberaad kiest voor het opdoen van praktijkervaringen door middel van pilots, d.w.z. concrete praktijksituaties die om een oplossing vragen en om een gezamenlijke kennisontwikkeling: anders denken en anders doen.
De voorgestane aanpak langs twee lijnen:
- Gezamenlijke kennisuitwisseling en kennisopbouw
- Pilots in vijf steden
De uitwerking aan de hand van de set pilots in verschillende steden geschiedt in nauwe samenwerking tussen markt (eigenaren/beleggers, corporaties, ontwikkelaars, bouwers) en overheid.
Lees hier het volledige plan van aanpak voor de bestaande stad van het Watertorenberaad.