De wereld van ruimtelijke ontwikkeling is de laatste jaren in forse verandering. Een combinatie van conjuncturele en structurele factoren zorgt voor een verschuiving in de werkwijzen en rollen van partijen. Hoe nu te komen als gemeente tot een zinvol grondbeleid dat zich aanpast aan deze nieuwe werkelijkheid? De marktvraag is gekelderd, het aanbod is in veel regio’s te groot. De opgave verschuift naar de bestaande stad en voorraad. We zien een shift van grote productie, grote instituties en overheidssturing naar kleinere ontwikkelingen, olievlekwerking en een veelheid aan spelers. De eindgebruiker is aan zet, al dan niet collectief georganiseerd. De onzekerheid over wat nog wanneer en hoe gerealiseerd wordt is evident. De factoren f (functie), p (prijs), q (volume) en t (tijd) raken ongewis. Overheden bezuinigen als gevolg van de verminderende inkomsten over de volle breedte.
Het gemeentelijk grondbeleid zit in het oog van de storm. Dit betekent ook het nodige voor de Nota Grondbeleid. Het Watertorenberaad – op initiatief van de gemeente Zwolle- verkent in een essay de veranderingen en geeft aan hoe hiermee omgegaan zou kunnen worden. Het gaat hierbij om zowel (her)nieuw(d)e situaties waarbij initiatieven loskomen als transitie van bestaande situaties naar de nieuwe realiteit.
De kern van de vraag zit er in hoe wel de (ruimtelijke) kaders aan te geven (hier heeft de markt behoefte aan), maar daarbinnen veel meer ‘ruimte’ te laten voor particulier initiatief. Hoe geven we ruimte en houvast tegelijk
Het gaat per saldo voor veel gemeenten steeds meer om een combinatie van het organiseren van investerend vermogen en het investeren in organiserend vermogen.
De principes van het gemeentelijk grondbeleid veranderen over de volle breedte mee. De verandering zit in verschillende factoren: een expliciete onderlinge erkenning van een shift van (schijn)zekerheid naar zekere onzekerheid, van denken in harde programma’s naar flexibele scenario’s en bandbreedtes, van kwantiteiten naar kwaliteiten, van t=0 contracten naar meebewegende afspraken en tot slot van plan- en productdenken naar procesdenken. In dit kader hebben we als menukaart voor het vernieuwde grondbeleid de volgende menukaart uitgewerkt:
Lees hier het volledige Essay Nota Grondbeleid Nieuwe Stijl.